معرفی آثار، هنرمندان و جنبشهای هنریِ همگام با آنارشیسم
نئوامپرسیونیسم
نئوامپرسیونیسم جنبشی هنری بود که پس از کشتار خونین کمون پاریس از تلفیق هنر و سیاست پدید آمد. اصطلاح نئوامپرسیونیسم به معنای پسادریافتگری برای اولین بار توسط فلیکس فنئون منتقد هنری آنارشیست، برای توصیف گروهی از نقاشان روزهای ۱۸۸۶ پاریس استفاده شد.
نقاشانی همچون ژرژ سورا، کامیل پیسارو، پل سینیاک و.. از جمله پیشگامان این سبک بودند. نئوامپرسیونیسم واکنشی هنری بود علیه گسترش سرمایهداری صنعتی فرانسه که فریاد نارضایتیاش را از طریق بوم نقاشی به گوش جهانیان رساند. آنها علیه سیاست روز به پا خواستند و آرمانهای آنارشیستی خود را در قالب انتقادات اجتماعی به تصویر کشیدند.
نئوامپرسیونیسم دو تفاوت عمده با امپرسیونیسم داشت:
• تعداد زیادی از نقاشان این جنبش از لحاظ دیدگاه سیاسی آشکارا آنارشیست بودند.
• استفاده از کاربرد “علمی” رنگ به جای “غریزی”.
نئوامپرسیونیستهای خانه به دوش در کنار فقر گستردهی ناشی از رکود اقتصادی و بیکاری حاصل از ظهور کارخانهها و نابود شدن بازارهای محلی، بیشتر از همه با خشونتی که سرمایهداری علیه طبیعت روا داشت دست به گریبان بودند. آنها نقدهای الیزه رکلو و پیتر کروپتکین را در مورد تعرض سرمایهداری صنعتی به زمین و طبیعت خوانده بودند و خواستار استقرار نظمی اجتماعی میان طبیعت و انسان متمدن بودند.
زیباییشناسی نئوامپرسیونیسم بر آرمانهای آنارشیستی استوار بود و این تلاقی منجر به ابداع تکنیک “پوینتیلیسم” به معنای نقطهچینی شد. تکنیکی منحصر به فرد که به جای استفاده از روش مرسوم قلممو با آن به بوم ضربه میزدند و باعث به وجود آمدن نقطههای رنگی جدا از هم میشد.
اما هدف این نقطهها چه بود؟
در جامعهی آنارشیستی انسانها آزاد اما همکار با یکدیگر اند و این نقطهها دقیقا به انسانهایی میمانند که مستقل از دیگری هستند در حالی که همه با هم یک کل منسجم را تشکیل میدهند. آنها با ابداع این تکنیک به دنبال زیباییای علمی بودند نه تزئینی و در کنار آثاری که ساختار سلسلهمراتبی جامعه را نقد میکرد همزمان آرمانشهر آنارشیستیای را که مبتنی بر همکاری داوطلبانه بود، با استفاده از رنگهای شاد و ترکیبات آزاد به تصویر کشیدند.
زیبایی پوینتیلیسم در این است که تمامی نقطهها همچون تمام انسانها در جایگاهی مساوی و برابر اما در عین حال متفاوت از دیگری قرار دارند، هیچ نقطه یا انسانی برتر از دیگری نیست، هر نقطه آزادی خود را دارد که متفاوت از بقیه باشد و حذف هر نقطه یا انسان از اثر هنری یا جامعه منجر به نقص آن میشود.
در آینده زیباییشنایی و ویژگی هر نقاش را به صورت جدا بررسی خواهیم کرد.
واردان