#عشق_عشق_است #ال_جی_بی_تی_کیو_آی_آ_+
پژوهش توسط هاسّه-نیما گُلکار
«عِشق، عشق است و هیچ حدّ و مَرزی نمیشناسد»
این پیام بُنیادی جشنوارههائی چون «پراید» است؛ جشنی برای پاسداشتِ کرامت، تنوّع و آزادیهای فردی انسانی که هر ساله برای جامعهی رنگینکمانی «ال.جی.بی.تی.کیو.آی. آ.+» برگزار می گردد.
جشنوارهی پراید استکهلم
جشنوارهی افتخار (Pride Festival) در استکهلم، سوئد، در ۲ آگوست ۲۰۲۵ (۱۱ مرداد ۱۴۰۴) با نمایشی رنگارنگ و باشکوه در خیابانهای مرکزی این شهر و چند شهر دیگر برگزار میشود. این جشنواره برای نخستین بار در سال ۱۹۹۸ میلادی آغاز شد و امروزه با بیش از ۶۰۰ هزار شرکتکننده و تماشاگر، بزرگترین کارناوال اسکاندیناوی بهشمار میآید.
در این مراسم، اقشار مختلف اجتماعی، احزاب پارلمانی، سازمانهای غیردولتی، اتحادیههای کارگری و مقامات مدنی و نظامی، بهجز حزب «دموکراتهای سوئد» که بهدلیل مواضع راستگرایانه و ضد مهاجرتیاش در این رویداد شرکت نمیکند، حضور دارند و در مسیر پنج کیلومتری، با موسیقی، رقص و پایکوبی به رژه میپردازند.
از سال ۲۰۱۶ تا کنون، آنارشیست ها (متعلق به “بلوک صورتی – سیاه”) در اعتراض به این مراسم که هر چه بیشتر جنبه ی تجاری سازی و استفادهی نمایشی از جنبشهای اقلیّت بخود گرفته است، شرکت در این جشنواره را بایکوت نموده و جشن پراید مربوط به خودشان را برگزار می کنند.
تاریخچه و چالشها
جنبش جهانی پراید به شورش استونوال در سال ۱۹۶۹ در نیویورک بازمیگردد؛ رویدادی تاریخی که نقطهی عطفی در مبارزه برای حقوق دگرباشان بود. جشن پراید استکهلم نیز در طول سالها با چالشهایی روبهرو شده است: حملهی گروههای راست افراطی در سال ۲۰۰۳، بحران مالی در ۲۰۱۱، و انتقادات آنارشیستها از تجاریسازی پراید که به شکل «صورتیشویی» (Pinkwashing) شناخته میشود.
نقد ساختارهای سُلطه-اِقتدار
در سطح جهانی، جنبشهای آزادیخواه رنگینکمانی در حالی رُشد میکنند که از سوی دولتها، رسانههای جریان اصلی و نیروهای مذهبی راستگرا با محدودیت و سرکوب مواجهاند. از کاهش حقوق تراجنسیتیها در آمریکا تا تبلیغات ضد رنگینکمانی در شبکههای افراطی، همه نشان از مقاومت ساختارهای سلطه در برابر تنوع جنسیتی دارند.
سیستم سرمایهداری با تکیه بر سُلطهی نژادی، طبقاتی و جنسیّتی، نابرابری را بازتولید میکند. قوانینی که گاه تغییر میکنند، در کُلیت خود برای حفظ نظم نابرابر موجود ساخته شدهاند. حتی برخی جنبشهای فمینیستی گذشته نیز، در حفظ دیدگاههای رهائیبخش ناکام ماندند و ناخواسته با راستگرایی افراطی همراستا شدند.
مفاهیم پایهای در هویتهای جنسیتی
برای درک دقیقتر تنوع جنسیتی، لازم است مفاهیم بُنیادین زیر بهطور جداگانه و روشن توضیح داده شوند:
هویت جنسیتی چیست؟
هویت جنسیتی، درونیترین برداشت فرد از خود بهعنوان مَرد، زَن، ترکیبی از هر دو یا هیچکدام است.
تراجنسیتی (ترنس)
افرادی که هویّت جنسیتیشان با جنسیتی که هنگام تولُد به آنان نسبت داده شده، متفاوت است.
سیسجندر (Cisgender)
افرادی که هویت جنسیتیشان با جنسیتِ نسبتدادهشده در تولد هماهنگ است.
غیرباینری (Non-binary)
افرادی که خود را نَه صِرفن مرد میدانند و نَه زن. آنان ممکن است ترکیبی، خارج از این دوگانه، یا سیّال باشند.
عدم انطباق جنسیتی (Gender Non-conformity)
عبارتی فراگیر برای کسانی که هویت یا بیان جنسیتیشان با انتظارات سُنّتی جامعه همخوان نیست.
بیان جنسیتی (Gender Expression)
شیوهای که فرد از طریق ظاهر، رفتار، صدا یا پوشش، هویت جنسیتی خود را نشان میدهد.
جنسیت: ساختاری اجتماعی
جنسیت، برخلاف تصور رایج، اَمری زیستی صِرف نیست. بلکه مفهومی اجتماعی، فرهنگی و روانیست. پژوهشهای نوین علوم اعصاب و روانشناسی تأکید میکنند که هویت جنسیتی اِلزمن تابع کروموزومها یا اندام جنسی نیست.
افراد بیناجنسی (Intersex)
افرادی که با ویژگیهای جنسی متفاوت از دوگانهی زن/مرد به دُنیا میآیند. حدود ۲٪ جمعیت جهان را شامل میشوند. این افراد، همچون سایرین، دارای کرامت و حقوق برابر هستند.
پُرسشهائی رایج و پاسخهای علمی
برخی میپرسند: چرا ترنسها نمیتوانند با مشاوره یا بدون مُداخله پزشکی جنسیت خود را بپذیرند؟
پاسخ: بسیاری از افراد نیازی به مداخله ندارند، اما آنانی که نیاز دارند، گاه از نظر اقتصادی یا قانونی محروماند. جامعهی عادل، باید دسترسی برابر به مراقبتهای بهداشتی منطبق با هویت جنسیتی را تضمین نماید.
افسانهها و تَصوّرات نادُرست
عضو جامعهی رنگینکمانی بودن، نَه مُد است و نَه گُذرا. این هویتها، همزاد بشر بودهاند. دیدگاههای دوگانهانگارانه، نه تنها نادرست بلکه بر خلاف یافتههای علمی و تجربههای زیستهی میلیونها انساناند.
نتیجهگیری
در جامعهای که تنوع، همزیستی و کرامت انسانی را به رسمّیت میشناسد، پذیرش و حمایت از تمامی افراد، صرفنظر از هویت جنسیتیشان، نه فقط نشانهی پیشرفت بلکه وظیفهای اخلاقی و انسانی است.