تاریخچه‌ای کوتاه از مناقشهٔ اسرائیل و فلسطین و جنبش جهانی امروز علیه اشغالگری و نسل‌کُشی در غزّه

تاریخچه‌ای کوتاه از مناقشهٔ اسرائیل و فلسطین و جنبش جهانی امروز علیه اشغال و نسل‌کُشی در غزّه

نویسنده: هاسّه-نیما گُلکار

از سال ۱۹۴۸ میلادی، زمانی که دولت اسرائیل بر سرزمینی اعلام موجودیّت کرد که مدت‌ها خانهٔ فلسطینیان بود، این مناقشه با آوارگی، جنگ و مقاومت همراه بوده است. صدها هزار فلسطینی در جریان «نِکبَت» (فاجعه) اخراج شدند یا گُریختند و یکی از بزرگ‌ترین جمعیت‌های پناهندهٔ جهان را شکل دادند. اسرائیل، با پشتیبانی قدرت‌های غربی، سلطهٔ نظامی و سیاسی خود را تثبیت کرد، در حالی‌که فلسطینیان، پراکنده در اُردوگاه‌های پناهندگان، سرزمین‌های اشغالی و تبعید، برای حق بازگشت و تعیین سرنوشت خویش مبارزه کردند. از منظر آنارشیستی، این مناقشه نه صرفاً برخورد دو ملت، بلکه تحمیل خشونت‌آمیز یک پروژهٔ دولتی ریشه‌دار در استعمار، ناسیونالیسم و نظامی‌گری است؛ پروژه‌ای که از سوی جوامع مردمی مخالف آن با رؤیای آزادی بدون سُلطه، مَرز و آپارتاید به چالش کشیده می‌شود.

در دهه‌های اخیر، جنبش‌های همبستگی در سراسر جهان علیه اشغال مُداوم سرزمین فلسطین توسط اسرائیل و به‌ویژه علیه جنگ و کُشتار گسترده در غزه بسیج شده‌اند. کارزارهائی همچون تحریم، عدم سرمایه‌گذاری و مجازات (مانند بی.دی.اس) خواستار فشار اقتصادی و فرهنگی بر اسرائیل شده‌ و پژواک مبارزات گذشته علیه آپارتاید در آفریقای جنوبی را زنده کرده‌اند. شبکه‌های مردمی، اتحادیه‌های کارگری، دانشجویان و گروه‌های اجتماعی همچنان پایان محاصره ی غزّه و پاسخ‌گوئی در برابر جنایات جنگی را مطالبه می‌کنند. یکی از ابتکارات کنونی «ناوگان جهانی صُمود» (جی.اس.اف) است؛ کُنشی بین‌المللی که در آن کشتی‌ها در چالش با محاصره به سوی غزّه حرکت می‌کنند و نمادی از همبستگی مادّی و عزم برای مقاومت در برابر ستمگری به شمار می‌آیند. این ناوگان متشکل از بیش از ۵۰ شناور در اندازه‌های مختلف است که از بندرهای گوناگون در سراسر مدیترانه به راه اُفتاده‌اند و شرکت‌کنندگانی از بیش از ۴۴ کشور در آن حضور دارند. گفته می‌شود این کاروان دریائی بزرگ‌ترین کاروان غیرنظامی در تاریخ می باشد. «صمود» واژه‌ای عربی به معنای مقاومتِ پایدار(ثابت قَدَم) است.

این ابتکار در ژوئیهٔ ۲۰۲۵ با همگرائی چندین جنبش کُنشگر و بشردوستانه شکل گرفت تا تلاش کند محاصره ی اسرائیل علیه نوار غزه را درهم بشکند و از مردم فلسطین در برابر اشغال آشکار و نسل‌کُشی دولت اسرائیل دفاع نماید. حرکت ناوگان از اواخر آگوست ۲۰۲۵ آغاز شد. برخی کاروان‌ها ابتدا با توقف‌های موقت و تأخیر در حرکت به دلیل بادهای شدید و طوفان مهمی روبه‌رو شدند. در نخستین ساعات ۹ سپتامبر، آتش‌سوزی در یکی از کشتی‌های اصلی رُخ داد که به ظنّ قوی ناشی از حملهٔ پهپادی بود. شب بعد، دومین حملهٔ آتش‌زا به یکی دیگر از کشتی‌ها گزارش شد. در شب ۲۴ سپتامبر، یازده کشتی دیگر احتمالن توسط پهپادهای اسرائیلی مورد حمله قرار گرفتند.

از زمانی که دولت حماس [جنبش مقاومت اسلامی] در سال ۲۰۰۷ میلادی کنترل غزه را به دست گرفت، دولت اسرائیل محاصرهٔ دریائی نوار غزه را تحمیل کرده است. در سال ۲۰۰۸، نخستین کشتی‌هائی که این محاصره را شکستند توسط جنبش «غزهٔ آزاد» به راه افتادند. در سال ۲۰۱۰، نخستین «ناوگان آزادی غزه» شامل شش کشتی توسط نیروهای اسرائیلی مورد یورش قرار گرفت که به کشته شدن ۱۰ شرکت‌کننده و زخمی شدن ده‌ها نفر توسط کماندوهای اسرائیلی انجامید و خشم گسترده ی بین‌المللی را برانگیخت. از آن زمان، تلاش‌ها در سال‌های ۲۰۱۱، ۲۰۱۵، ۲۰۱۶، ۲۰۱۸ و ۲۰۲۵ همگی توسط نیروهای اشغالگر اسرائیلی متوقف، یورش بُرده یا مورد حمله قرار گرفته‌اند.

ناوگان جهانی صُمود در وب‌سایت خود می‌نویسد: ما به سوی غزه در حال حرکتیم، هنگامی‌که جهان در سکوت به سَر می‌بَرَد… نسل‌های آینده از این لحظه سخن خواهند گفت و ما نمی‌توانیم در حالی‌که مردم غزه قربانی نسل‌کُشی و پاکسازی إتنیکی (قومی) می‌شوند، سکوت کنیم. مردم جهان در همبستگی بسیج خواهند شد تا زمانی که فلسطین آزاد گردد.

از زمان حملهٔ تروریستی حماس و جهاد اسلامی به جشنوارهٔ موسیقی جوانان اسرائیلی در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، که طی آن حدود ۱۲۰۰ نفر کُشته و دیگران گروگان گرفته شدند، عملیات‌های نظامی اسرائیل به مرگ و جراحت ده‌ها هزار نفر انجامیده است. آمار دقیق کشته‌شدگان، ناپدیدشدگان یا زخمی‌ها همچنان نامشخص است، اما گفته می‌شود بسیاری از قربانیان غیرنظامی و شامل زنان و کودکان هستند.

بر اساس تازه‌ترین گزارش‌ها، اندکی پیش از ساعت ۹ شب چهارشنبه، ۱ اکتبر ۲۰۲۵، نیروهای دریائی اسرائیل چندین کشتی متعلق به این کاروان را توقیف کرده و مسافران را بازداشت کردند که در میان آن‌ها کُنشگر سوئدیِ محیط زیست «گِرِتا تونبَری» نیز حضور دارد.

Fediverse Reactions