«داعش؛ دشمن دوست‌داشتنی»


گفتمان‌ها همواره به واسطه‌ی یک «دشمن» هویت پیدا می‌کنند. هویت گفتمانی امارت طالبان پس از خروج نیروهای خارجی از بین رفت و اکنون آن‌ها برای حفظ هویت‌شان نیاز به یک «غیر» یا یک دشمن جدید دارند. این دشمن اکنون «داعش» است. طالبان به این دشمن نیاز دارند تا بتوانند مردم را پشت خویش بسیج کنند و در عین‌حال جنایات خودشان را پشت «مربع ایدئولوژیک»ی که فان دیک از آن سخن می‌گفت، پنهان کنند. این مربع چنین است:

– بیان و تایید اطلاعات مثبت مربوط به ما [ما = طالبان]
– بیان و تایید اطلاعات منفی مربوط به آن‌ها [آن‌ها = داعش]
– سرپوش گذاشتن و تایید نکردن بر اطلاعات مثبت مربوط آن‌ها [داعش]
– سرپوش گذاشتن و تایید نکردن اطلاعات منفی مربوط به ما [طالبان]

طالبان اکنون با استفاده از این مربع، یعنی با برجسته کردن نکات منفی داعش و پنهان کردن نکات منفی خود، به دنبال ساختن یک تصویر ایدئولوژیک از خود هستند. طالبان با مرز بندی این «ما» و «آن‌ها» به دنبال کشیدن مردم به سمت «ما»ی خودشان هستند، حال‌ آن‌که اعمال آن‌ها چه در گذشته و چه اکنون تفاوتی با داعش نداشته و ندارد. طالبان با برجسته کردن دشمنی جدید به دنبال حفظ هویت و جعل تاریخ برای بسیج مردم به سوی خود هستند.
البته دشمنی به‌نام داعش نه‌تنها مصرف داخلی دارد بلکه در سطح جهانی نیز برای طالبان سودآور است. زیرا دولت‌ها به دلیل فشار افکار عامه نمی‌توانند طالبان را به رسمیت بشناسند. اما به‌بهانه‌ داعش اکنون به صورت علنی وارد همکاری و تعامل با گروهی شده‌اند که دستش به خون هزاران انسان بی‌گناه آلوده است. اینگونه است که داعش برای طالبان «دشمن دوست‌داشتنی» است.