دیدگاه اقتصادی آنارشیسم

حتی معتقدیم که چنین راه‌حلی برای مسألهٔ اجتماعی در مغایرت با گرایش‌های لیبرتاریان کنونی بشریت متمدن قرار می گیرد و به‌سادگی قابل اجرا نیست. به ادعای ما، سازمان دولتی نیرویی بوده است که اقلیت ها برای استقرار و سازمان‌دهی قدرت خود بر توده‌ها به آن متوسل می شده‌اند. و بنابراین، نمی‌تواند نیروی باشد که برای از بین بردن این امتیازات به کار آید. درس های تاریخ به ما می گوید که شکل جدیدی از حیات اقتصادی همیشه مستلزم شکل جدیدی از سازمان سیاسی است؛ و جامعه سوسیالیستی (چه کمونیستی چه کلکتیویستی) نمی تواند از این قاعده مستثنی همان‌طور که از کلیساها نمی توان برای آزاد کردن انسان از خرافات قدیمی اش استفاده کرد و درست همان‌طور که احساس همبستگی انسان باید مجراهای دیگری غیر از کلیسا برای ابراز خود پیدا کند، لذا آزادی اقتصادی و سیاسی نیز باید اشکال جدیدی برای ابراز خود در حیات بیافریند، به جای اشکالی که دولت مستقر ساخته است. در نتیجه، هدف اصلی آنارشیست بیدار کردن نیرو های سازنده تودهٔ کارگران است که در تمام لحظات بزرگ تاریخ، برای تحقق تغییرات ضروری به‌پیش می آمدند و از طریق دانشی که اکنون انباشت شده است تغییراتی را به انجام می رسانند که بهترین مردان دوران خودمان خواهان آن‌ها هستند. به علاوه ، به همین دلیل است که آنارشیست‌ها از پذیرش کارکردهای قانون گذاران یا خدمتگزاران دولت خودداری می کنند. ما می دانیم که انقلاب اجتماعی به وسیله قوانین صورت نخواهد پذیرفت. قوانین تنها می توانند واقعیات محقق را دنبال می کنند؛ و حتی اگر صادقانه از آن ها پیروی کنند-که معمولا این گونه نیست-مادام که هیچ نیروی زنده ای در محل وجود نداشته باشد که برای تبدیل گرایشات بیان شده در قانون به واقعیت بالفعل لازم است، قانون چیزی جز حرفی مرده نخواهد بود. از سوی دیگر، آنارشیست‌ها از زمان اتحادیهٔ بین‌المللی کارگران همواره توصیه کرده‌اند که در سازمان‌های کارگری که مشغول مبارزه مستقیم کار علیه سرمایه و محافظ آن-یعنی دولت-هستند، فعالانه شرکت جسته شود. آن‌ها می گویند که چنین مبارزه‌ای بهتر از هر وسیلهٔ غیر مستقیم دیگر، به کارگر اجازه می دهد به اصلاحاتی موقت در شرایط کنونی کار دست یابد، در همان حال چشمانش را روی شر حاصل از سرمایه‌داری و دولت که از آن پشتیبانی می کند، می گشاید و افکار او را در رابطه با امکان سازمان‌دهی مصرف ، تولید و مبادله بدون دخالت سرمایه‌دار و دولت بیدار می سازد.

پیترکروپتکین

آنارشیسم: فلسفه و آرمان، نقدی آنارشیستی براستیلای دولت، سرمایه و کلیسا

مقاله علوم مدرن و آنارشیسم ، دیدگاه اقتصادی آنارشیسم(بخش دوم) ص ۲۲۰ و ص ۲۲۱

راجر.ن.بالدوین ، هومن کاسبی