نوشته: هلمند سکایی
آب‌جان‌بازی و آجان‌بازی
امیدوارم باور بکنید که کل قضیۀ حق‌آبه در سال‌های اخیر دعوای زرگری بود و ایران خودش می‌خواست هلمند (هیرمند) بسته بماند تا کوچ رخ دهد و آسیمیلاسیون تثبیت شود. از نامه‌های محرمانه تا تاسیس کارخانه و فروش زیر قیمت سیمان به افغانستان برای ایجاد سدها و… همه و همه گواه این موضوع بودند.
پس از اشغال افغانستان توسط طالبان، ایران به خواسته و شرط خودش یعنی حق‌آبه در ازای حمایت از طالبان نرسید؛ اما چرا موضع ایران در قبال حق‌آبه عوض شد؟
۱. ایران می‌دانست که توان گرفتن حق‌آبه را بعد از ایجاد سدهای متعدد بر هلمند ندارد.
۲. پروژۀ ژرف‌آب برای تخریب منابع آب زیرزمینی بالادستی در افغانستان به شکست رسید.
۳. مناسبات اقتصادی از قبیل قاچاق مواد، زن و کودک به دلیل:
الف.اختلافات درونی طالبان
ب.دخالت‌های گاه و بی‌گاه چین و پاکستان به واسطۀ ثباتی که چین در منطقه می‌خواهد
پ. امنیتی‌ترشدن مرز به علت قیام مهسا
از هم پاشید.
حالا از طرفی منابع زیرزمینی سیستان، عدم امکان احیای هامون و نهایتاً کوچ‌ها و آسیمیلاسیون سیستانیان به وقوع پیوسته ولی برای بقای نیروهای سرکوب مورد نیاز در زاهدان و بلوچستان و استفاده‌های آتی از مرز و… به آب نیازمند شده اند.
پی نوشت:
هیرمند (هامون)؛ دریاچه و تالابی فصلی واقع در منطقه ی سیستان در مرز جغرافیای سیاسی افغانستان و ایران است.