نمایشنامه | رئالیسم انتقادی ـ سوررئالیسم | ایران | ۱۳۰۹

📎 درباره اثر: «افسانه آفرینش» یکی از نخستین تجربه‌های نمایشی صادق هدایت است که در آن، او با نگاهی طنزآلود، تیره و هجوگرایانه، به سراغ اسطوره‌های آفرینش و روایت‌های دینی می‌رود. هدایت در این متن، نظام اعتقادی و ساختارهای فکری حاکم بر ذهن جمعی را به چالش می‌کشد و از خلال روایتی نمادین، پوچی و تناقض‌های روایت‌های رسمی را برملا می‌سازد.

👁️ خلاصه داستان: در این نمایشنامه، هدایت اسطوره‌ی آفرینش جهان را در قالب گفت‌وگویی نمایشی و روایتی استعاری بازآفرینی می‌کند. روایت، همزمان که به ظاهر از پیدایش جهان و انسان سخن می‌گوید، پرده از تناقض‌ها، بی‌منطقی‌ها و تعارض‌های درونی اسطوره‌ها برمی‌دارد. نتیجه، اثری است که نه صرفاً بازگویی اسطوره، بلکه نقدی ریشه‌ای بر منبع آن است.

🧠 تحلیل مفهومی: «افسانه آفرینش» بیش از آنکه شرحی بر اسطوره باشد، نقدی بر آن است. هدایت پرسش‌هایی بنیادین درباره حقیقت، خاستگاه باورهای دینی، و چرایی پذیرش جمعی اسطوره‌ها مطرح می‌کند. او با لحنی تند و طنزی گزنده، نشان می‌دهد که چگونه روایت‌های مقدس می‌توانند به ابزار سلطه و توجیه نظم موجود بدل شوند.

📚 سبک و جایگاه اثر: این متن در مرز میان «درام انتقادی» و «نمایشنامه سوررئالیستی» قرار می‌گیرد. هدایت با نگاهی ساختارشکن، سنت را از درون می‌کاود و پوچی روایت‌های تثبیت‌شده را افشا می‌کند. «افسانه آفرینش» نه‌تنها در کارنامه‌ی هدایت جایگاهی ویژه دارد، بلکه از نخستین نمونه‌های جسارت ادبی در زبان فارسی برای مواجهه با اسطوره و دین به شمار می‌رود.

🖤 برای خوانندگان آنارشیست، این اثر بیش از یک نمایشنامه است؛ مانیفستی پنهان علیه روایت‌های تحمیلی و سندی بر ضرورت اندیشیدن مستقل در جهانی که حقیقت را در اسارت اسطوره و قدرت نگه می‌دارند.

#ادبیات_نمایشی

#صادق_هدایت

#شورشنامه

Rebellion(m.n)

افسانه آفرینش