کتاب Israël-Palestine, Mondialisation et micro-nationalismes نوشته رنه برتیه (منتشرشده در سال ۱۹۹۸ توسط انتشارات آکراتی) از دیدگاه آنارشیستی و libertarian (آزادی‌خواهانه) به بررسی جنگ ( conflict) اسرائیل-فلسطین می‌پردازد. اهمیت این کتاب عمدتاً در جنبه‌های زیر است:

تحلیل ساختاری و طبقاتی: برتیه این جنگ  را به‌عنوان نمونه‌ای از پویایی‌های جهانی‌سازی (mondialisation) و میکروناسیونالیسم‌ها (ناسیونالیسم‌های کوچک‌مقیاس) توصیف می‌کند. او بر نقش خشونت در تشکیل دولت‌ها (با استناد به نظریه‌های میخائیل باکونین) تأکید دارد و نشان می‌دهد چگونه دولت اسرائیل از طریق اخراج و پاکسازی قومی فلسطینی‌ها (که به آن “transfer” می‌گوید) شکل گرفته است. این تحلیل، جنگ اسرائیل _ فلسطین/conflict را نه تنها یک مسئله محلی، بلکه بخشی از روابط جهانی بین قدرت‌های صنعتی و کشورهای تحت سلطه می‌بیند.

فواید :

۱:

دیدگاه آنارشیستی منحصربه‌فرد:

کتاب برتیه از منظر آنارشیستی (با الهام از نظریه‌پردازانی مانند میخائیل باکونین) به تحلیل تشکیل دولت‌ها و نقش خشونت در آن‌ها می‌پردازد. این دیدگاه، که دولت‌ها (از جمله اسرائیل) را ابزار سرکوب و استعمار می‌بیند، برای افرادی که به دنبال تحلیل‌های غیرمتعارف و ضددولتی هستند، جذاب است. برتیه به جای تمرکز بر روایت‌های ملی‌گرایانه یا مذهبی، بر روابط قدرت، طبقات اجتماعی، و امپریالیسم تأکید دارد.

او ادعاهای تاریخی (مانند حق یهودیان به فلسطین بر اساس روایت‌های باستانی) را رد می‌کند و به جای آن بر حقوق انسانی و برابر همه ساکنان (فلسطینی و اسرائیلی) تمرکز می‌کند، که این دیدگاه برای جویندگان حقیقتی که به دنبال نقد ایدئولوژی‌های مسلط هستند، ارزشمند است.

۲:

تحلیل ریشه‌های تاریخی و اقتصادی:

برتیه به روابط پنهان اقتصادی بین کشورهای عربی و اسرائیل (مانند تجارت نفت و مبادلات تجاری به ارزش ۱.۴ میلیارد دلار در سال ۱۹۹۳) و نقش امپریالیسم در حفظ این روابط پرداخته است. این تحلیل برای درک اینکه چرا کشورهای عربی حمایت واقعی از فلسطین (و به‌ویژه غزه) نشان نمی‌دهند، مفید است.

او همچنین به استفاده ابزاری از آرمان فلسطین توسط رژیم‌های عربی برای سرکوب مطالبات اجتماعی داخلی اشاره می‌کند، که به خوانندگان کمک می‌کند تا پویایی‌های منطقه‌ای را فراتر از روایت‌های ساده‌انگارانه “دوست و دشمن” درک کنند.

۳:

نقد توافقات صلح و دیپلماسی:

برتیه توافق اسلو (۱۹۹۳) را به‌عنوان یک “توافق فریبنده” نقد می‌کند و نشان می‌دهد که چگونه این توافقات به جای حل مسئله، به تداوم استعمار و سرکوب (مانند حملات اسرائیل به غزه و کرانه باختری) منجر شد. این دیدگاه برای جویندگان حقیقتی که به دنبال درک شکست فرآیندهای صلح هستند، روشنگر است

۴:

مناسب برای مخاطبان آنارشیست یا ضدسرمایه‌داری:

این کتاب به دلیل تأکید بر مبارزه طبقاتی، نقد بورژوازی عرب، و نقش امپریالیسم جهانی (به‌ویژه ایالات متحده) در conflict، منبعی ارزشمند است. برتیه به‌جای تمرکز صرف بر اسرائیل، شبکه‌ای از منافع جهانی را تحلیل می‌کند که برای فعالان و محققان این حوزه جذاب است.

محدودیت‌ها

قدیمی بودن تحلیل (۱۹۹۸):

این کتاب در سال ۱۹۹۸ منتشر شده و بنابراین تحولات مهم پس از آن، مانند محاصره غزه (از ۲۰۰۷)، جنگ‌های متعدد در غزه (۲۰۰۸، ۲۰۱۴، ۲۰۲۳-۲۰۲۵)، یا تغییرات ژئوپلیتیکی اخیر (مانند توافق‌نامه‌های ابراهیم در ۲۰۲۰) را پوشش نمی‌دهد. برای جویندگان حقیقتی که به دنبال اطلاعات به‌روز هستند، این کتاب تنها زمینه تاریخی فراهم می‌کند و باید با منابع جدیدتر تکمیل شود.

به عنوان مثال، بحران انسانی کنونی در غزه (مانند کمبود غذا، آب، و زیرساخت‌های بهداشتی) یا ابعاد نظامی اخیر conflict در این کتاب غایب است.

تمرکز کلی بر فلسطین، نه غزه به‌تنهایی:

غزه به‌طور خاص موضوع اصلی کتاب نیست، بلکه بخشی از تحلیل کلی فلسطین است. اگر خواننده به دنبال جزئیات خاص درباره غزه (مانند شرایط زندگی، مقاومت محلی، یا تأثیر محاصره) باشد، این کتاب اطلاعات محدودی ارائه می‌دهد.

ترجمه و توضیحات :

#سهیل_عربی

اسرائیل فلسطین جهانی‌سازی و ناسیونالیسم‌های کوچک‌مقیاس