نصرت شاد امروزه، تابستان کوتاه آنارشیسم در اسپانیا، حاشیهای فراموش شده بر تاریخ شده است. آنارشیستها همچون تروتسکیستها علت غالب شکستهای خود در اروپا را، مبارزه، مخالفت و سنگ اندازیهای استالینیستها و مارکسیستها در راه آنان میدانند، گرچه فاشیسم، بورژوازی و ارتجاع، با کمک ارتش، کلیسا و سرمایه نیز بیتقصیر نبودند. آناتول فرانس یکبار گفته…